ไม่ว่าจะเดินทางไปที่ไหน “ไมล์รถยนต์” “เรือนไมล์” หรือ “เข็มไมล์” จะทำหน้าที่เป็นมาตรวัดความเร็วที่เพียงแค่เหลือบมองบริเวณแผงหน้าปัดรถก็สามารถรู้ได้ว่ากำลังขับเร็วหรือช้าแค่ไหน โดยแม้ว่าไมล์รถยนต์ตัวนี้จะเป็นเพียงแค่อุปกรณ์เล็กๆ แต่ก็ถือว่ามีความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะช่วยให้ขับขี่ได้อย่างปลอดภัย ไม่เร็วจนเสี่ยงอุบัติเหตุ หรือช้าจนคันหลังจะชน

อย่างไรก็ตาม ปัญหาน่าหวาดเสียวที่หลายคนอาจเคยประสบ คือ อยู่ๆ ก็เกิดเข็มไมล์สวิง หรือเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นเสียเฉยๆ จนต้องระแวงไปตามๆ กันว่ารถมีปัญหาอะไร อันตรายหรือเปล่า! บทความนี้จะมาตอบคำถามว่าเข็มไมล์ที่อยู่ๆ ก็นิ่งไปเฉยๆ นั้นมีสาเหตุมาจากอะไรกันแน่ และจะแก้ไขอย่างไร พร้อมตอบทุกคำถามที่หลายคนสงสัยเกี่ยวกับเข็มไมล์ให้ครบ ตามมาดูกันเลย

เข็มไมล์รถยนต์คืออะไร และมีกี่ประเภท

เพื่อให้เข้าใจปัญหาเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นมากขึ้น มารู้จักกับเข็มไมล์รถยนต์ และการทำงานของระบบเข็มไมล์กันก่อนดีกว่า

เข็มไมล์รถยนต์ เป็นมาตรวัดความเร็วในรถยนต์ โดยส่วนใหญ่จะมีหน้าตาเป็นวงกลมที่อยู่บนแผงหน้าปัด มีตัวเลขเรียงลำดับจากน้อยที่สุดที่ริมด้านหนึ่งและมักเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในลักษณะตามเข็มนาฬิกา ตัวเข็มไมล์รถยนต์นี้จะอยู่ในจุดศูนย์กลางของมาตรวัดความเร็วและชี้ไปยันตัวเลขความเร็วรถที่ใช้ในปัจจุบัน โดยส่วนใหญ่จะระบุความเร็วทั้งแบบไมล์ต่อชั่วโมงและกิโลเมตรต่อชั่วโมง

เข็มไมล์รถยนต์มี 2 ประเภทหลักแบ่งตามกลไก ได้แก่ ไมล์แบบอนาล็อก และไมล์แบบอิเล็กทรอนิกส์

ไมล์แบบอนาล็อก

ไมล์แบบอนาล็อก คือ มาตรวัดความเร็วรถยนต์ที่ใช้เข็มซึ่งมีการเชื่อมต่อกับเพลาด้านนอกหรือกระปุกเกียร์ที่ส่งกำลังของรถ ประกอบด้วยหลายส่วนที่ทำงานร่วมกันเพื่อให้แสดงความเร็วที่ใช้ได้แม่นยำขึ้น 

หลักการทำงานของไมล์แบบอนาล็อกอาศัยกฎทางฟิสิกส์ในการขับหมุนวงล้อและสายวัดความเร็วหรือสายไฟวัดไมล์ซึ่งเชื่อมต่อกันอยู่ ส่งผลให้แม่เหล็กภายในหมุนไปยังทิศทางเดียวกัน และทำให้สปีดคัพหมุนด้วยความเร็วเท่ากันด้วย ทั้งนี้ จะมีขดสปริงขนาดเล็กที่คอยจำกัดการหมุนของสปีดคัพอยู่ ขณะที่ตัวชี้ที่ติดอยู่กับสปีดคัพก็จะดึงเข็มไมล์วัดความเร็วให้แสดงผลความเร็วที่ขับขี่อยู่ปัจจุบันบนหน้าปัด

ไมล์แบบอิเล็กทรอนิกส์

ไมล์แบบอิเล็กทรอนิกส์ คือ มาตรวัดความเร็วรถยนต์แบบดิจิตอล ทำงานบนพื้นฐานของเซนเซอร์ความเร็วและชิป ประกอบด้วย แม่เหล็ก เซนเซอร์แม่เหล็ก วงจรไฟฟ้า และจอ LCD

หลักการทำงานคร่าวๆ คือ มีแม่เหล็กติดอยู่กับเพลา โดยอีกด้านมีเซนเซอร์อยู่ เมื่อแม่เหล็กหมุนตามเพลา เซนเซอร์ตัวนี้จะดึงข้อมูลความเร็วส่งไปยัง ECU แปลงค่า และแสดงบนจอแสดงผล LED

เปิดสาเหตุเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้น เกิดจากอะไรได้บ้าง

เมื่อเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้น หรือเข็มไมล์สวิง ควรต้องเร่งตรวจสอบรถเพื่อหาสาเหตุและทำการแก้ไขโดยเร็วเพื่อความปลอดภัย ซึ่งต้นตอของอาการผิดปกตินี้มีหลากหลาย ได้แก่

สายไฟวัดไมล์ชำรุด

สายไฟวัดไมล์ เป็นส่วนสำคัญของระบบการทำงานของเข็มไมล์รถยนต์ ซึ่งตัวสายจะเชื่อมเพลาและด้านหลังของแผงหน้าปัดที่ทำหน้าที่แปลการเคลื่อนที่ของวงล้อหมุนเป็นตัวเลขแสดงความเร็ว หากสายไฟวัดไมล์เกิดชำรุดหรือเสื่อมสภาพ ก็เท่ากับว่าตัวเชื่อมหายไป จึงทำให้เข็มไมล์สวิงหรือเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นได้

เฟืองขัดข้อง

ด้านหลังมาตรวัดความเร็วที่มีรูปแบบเป็นไมล์อนาล็อกจะมีเฟืองที่ช่วยทำให้สายไฟวัดไมล์เคลื่อนได้ติดอยู่ หากเสียแล้วสายก็ไม่สามารถเคลื่อนได้ ส่งผลให้เข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นนั่นเอง

เซนเซอร์ทำงานผิดปกติ

เซนเซอร์ สปีดเซนเซอร์ หรือเซนเซอร์วัดความเร็วรถ คือ เซนเซอร์ที่มีหน้าที่ตรวจจับความเร็วของรถ ส่งสัญญาณไปยังเรือนไมล์หรือกล่อง ECU ควบคุมการจ่ายน้ำมันเชื้อเพลิง และระบบควบคุมความเร็วอัตโนมัติ หากเซนเซอร์ตัวนี้ทำงานผิดปกติ รถจะมีลักษณะการเปลี่ยนเกียร์ที่ไม่ราบรื่น เกียร์กระตุก เข็มไมล์สวิง และหากเซนเซอร์ดับหรือเสียหายก็อาจทำให้เข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้น รวมถึงทำให้ไม่สามารถใช้ระบบควบคุมความเร็วอัตโนมัติได้

โดยปกติแล้ว หากสปีดเซนเซอร์ตัวนี้ไม่ทำงาน จะเกิดไฟสัญลักษณ์เตือนรถยนต์รูป Check Engine สว่างขึ้นบนหน้าปัดเพื่อบอกว่ามีปัญหา

ECU เสียหาย

ECU คือหน่วยควบคุมเครื่องยนต์ที่เปรียบเสมือนสมองคอมพิวเตอร์ของรถ มีหน้าที่ตรวจสอบกิจกรรมต่างๆ รวมถึงความเร็ว หาก ECU เสียหายหรือมีปัญหา ก็จะส่งผลต่อความสามารถในการระบุความเร็วรถที่กำลังเคลื่อน ทำให้ไมล์วัดรอบไม่ขึ้นนั่นเอง

ฟิวส์ขาด เดินสายไม่ดี

การเดินสายที่ไม่ดีอาจทำให้สายโผล่ออกมาข้างนอก เมื่อเจออากาศชื้นหรือเปียกก็อาจทำให้ฟิวส์ขาด เมื่อฟิวส์สำหรับมาตรวัดความเร็วหยุดทำงาน ก็กลายเป็นสาเหตุที่เข็มไมล์ไม่ขึ้นตามมา

แก้เข็มไมล์ไม่ขึ้นด้วยวิธีไหนบ้าง และสามารถทำเองได้ไหม

วิธีแก้ปัญหาเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นนั้นมีอยู่หลายวิธีด้วยกัน หากแต่ต้องใช้ความชำนาญในการแก้ไข หรือควรให้มืออาชีพเป็นคนแก้ปัญหาจะดีที่สุด ซึ่งวิธีแก้ต้องเริ่มจากหาสาเหตุที่เข็มไมล์ไม่ขึ้นให้เจอก่อน ส่วนใหญ่จะต้องแกะตัวเรือนไมล์ออกมาดู หรือสำรวจตามตำแหน่งต่างๆ ที่ระบบของไมล์รถยนต์ทำงานอยู่ หลังจากเจอสาเหตุแล้วจึงแก้ตามสาเหตุนั้นๆ เช่น

• สายไฟวัดไมล์ชำรุด: ให้ช่างหรือผู้เชี่ยวชาญเปลี่ยนสายไฟวัดไมล์ใหม่ 
• เฟืองไม่ทำงาน: หากตรวจสอบแล้วพบว่าสาเหตุมาจากตัวเฟืองไมล์ ก็จะต้องเปลี่ยนเฟืองใหม่ ซึ่งเฟืองของระบบรถแต่ละคันอาจมีขนาดและจำนวนซี่ต่างกันไป จึงต้องศึกษาให้ชัดก่อนเลือกซื้อ
• หากสปีดเซนเซอร์ หรือเซนเซอร์ความเร็วเสีย: ช่างจะเข้าไปใต้รถเพื่อหาตำแหน่งของเซนเซอร์พร้อมทั้งตรวจสอบสายไฟที่เกี่ยวข้องแล้วทำการถอดของเก่าและติดตั้งใหม่
• หาก ECU เสียหาย: ให้ทำการเปลี่ยน ECU ใหม่ทั้งหมด ซึ่งช่างผู้เชี่ยวชาญจะจัดการล้างรหัสปัญหาที่อาจเกิดจาก ECU ของรถ โดยใช้เครื่องอ่านโค้ดหรือเครื่องสแกน
• หากฟิวส์ขาดหรือเดินสายไฟไม่ดี: เปลี่ยนฟิวส์ใหม่ และตรวจสอบการเดินสายไฟที่วิ่งจากมาตรวัดความเร็วไปยังเซนเซอร์ความเร็วว่าเดินไม่ดีหรือเสียหายหรือไม่ หากมีปัญหาให้เดินสายใหม่

หลังจากแก้ไขเสร็จแล้วก็อย่าลืมทดสอบว่าเข็มไมล์กลับมาใช้งานได้แล้วจริงหรือไม่

ตอบข้อสงสัย! เกี่ยวกับเข็มไมล์ความเร็ว ที่หลายคนอยากรู้

นอกจากปัญหาเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้นแล้ว ยังมีข้อสงสัยอื่นๆ เกี่ยวกับไมล์อยู่อีก มาตอบคำถามเกี่ยวกับเข็มไมล์เพื่อคลายข้อข้องใจกันดีกว่า

ไมล์วัดความเร็วแบบใดแม่นยำกว่ากัน

ไมล์วัดความเร็วแบบอิเล็กทรอนิกส์แม่นยำกว่าไมล์แบบอนาล็อก เนื่องจากมีจอแสดงผลที่ชัดเจน รวมถึงใช้เซนเซอร์ซึ่งตอบสนองเร็วเป็นอุปกรณ์ในการคำนวณ

เปลี่ยนเข็มวัดความเร็วจากไมล์เป็นกิโลเมตรได้ไหม

ขึ้นอยู่กับรุ่นรถ แต่ส่วนใหญ่แล้วจะสามารถเปลี่ยนได้ โดยการเปลี่ยนเข็มวัดความเร็วจากไมล์เป็นกิโลเมตร หรือเรียกว่าจาก MPH เป็น KPH สามารถทำได้ผ่านระบบการตั้งค่าของรถแต่ละคัน ซึ่งจะตั้งค่าอย่างไรนั้นขึ้นอยู่กับรุ่นรถที่ใช้ อาทิ รถ BMW สามารถตั้งค่าได้ใน iDrive รถเบนซ์สามารถตั้งค่าได้จากปุ่มบนพวงมาลัย เป็นต้น 

ขนาดล้อส่งผลต่อมาตรวัดความเร็วหรือไม่

ใช่ ขนาดล้อส่งผลต่อมาตรวัดความเร็ว เพราะกระบวนการวัดต้องใช้รอบล้อเป็นปัจจัยประกอบ โดยหากล้อเล็กกว่ามาตรฐาน และไม่ได้ปรับขนาดแก้มยาง มาตรวัดอาจโชว์เลขที่เร็วกว่าความเร็วจริง ขณะที่ยิ่งล้อมีขนาดใหญ่ มาตรวัดความเร็วจะยิ่งแสดงความเร็วของรถน้อยกว่าความเร็วจริง เนื่องจากเส้นรอบวงที่เพิ่มขึ้นจะทำให้รถเคลื่อนที่ได้ระยะทางต่อรอบมากกว่าล้อที่มีขนาดเส้นรอบวงเดิมนั่นเอง

บริเวณหน้าปัดรถยนต์ทุกคันจะมีมาตรวัดความเร็วหรือที่หลายๆ คนเรียกว่า เข็มไมล์ เรือนไมล์ หรือ ไมล์รถยนต์ เป็นตัวช่วยบอกความเร็วในการขับรถยนต์อยู่ ซึ่งอุปกรณนี้ถือว่ามีความสำคัญกับความปลอดภัยบนท้องถนนเป็นอย่างมาก ทว่ารถบางคันอาจเจอปัญหาเข็มไมล์ความเร็วไม่ขึ้น โดยมีสาเหตุได้จากหลายอย่าง ตั้งแต่ฟิวส์ขาด สายไฟไมล์ชำรุด เฟืองขัดข้อง และเซนเซอร์ทำงานผิดปกติ สำหรับวิธีแก้เข็มไมล์ไม่ขึ้นนั้นก็ต้องเริ่มจากหาต้นตออุปกรณ์ที่เสีย แล้วเปลี่ยนเอาอุปกรณ์ใหม่ใส่เข้าไปแทนนั่นเอง